Historia prawa jazdy w Polsce stanowi barwną opowieść o zmieniającym się społeczeństwie, technologii i regulacjach, które wpłynęły na sposób, w jaki obywatele zdobywali uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Początki regulacji ruchu drogowego na ziemiach polskich datują się na rok 1826, kiedy to powstały pierwsze przepisy dotyczące poruszania się po drogach. Jednak prawdziwa zmiana nadeszła w roku 1921, kiedy to ustanowiono pierwszy polski kodeks drogowy, otwierając drzwi do nowoczesnej regulacji ruchu drogowego w Polsce.
W czasach zaborów, kiedy Polska była pod kontrolą trzech zaborców, obowiązywały różne przepisy ruchu drogowego narzucone przez Austrię, Prusy i Rosję. Najbardziej cywilizacyjnie rozwinięty był zabór pruski, który wpłynął na wzrost zainteresowania motoryzacją i komunikacją. Początki motoryzacji w Polsce wiążą się z tym okresem, a pierwsze znaki drogowe wprowadzono w 1908 roku. Niemniej jednak, prawdziwa rewolucja w regulacjach ruchu drogowego nastąpiła dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku.
Po odzyskaniu niepodległości, w 1918 roku powstały pierwsze komisje egzaminacyjne dla kandydatów na kierowców. Składały się one z pasjonatów motoryzacji, wojskowych oraz członków automobilklubów. Kandydaci musieli przejść egzamin teoretyczno-praktyczny obejmujący wiedzę z budowy pojazdu, przepisów ogólnopolskich i wojewódzkich oraz umiejętność prowadzenia pojazdu. Pierwsze dokumenty to małe, zielone książeczki, zawierające dane osobowe kierowcy, datę uzyskania uprawnień i wykaz „przykazań” automobilisty.
Przełom nastąpił w 1921 roku, kiedy to wraz z wejściem w życie pierwszego polskiego kodeksu drogowego, pojawiła się kategoryzacja praw jazdy w zależności od rodzaju pojazdu. Wprowadzono różne kategorie, m.in. kategorię V dla motocykli oraz kategorię I dla kierowców profesjonalnych, uprawniającą do prowadzenia autobusów. W tym okresie popularny był model samochodu Ford T, który wymagał specjalnej kategorii prawa jazdy.
W latach 30. XX wieku, popularność samochodów Ford T i innych marek spowodowała rosnące zainteresowanie prawem jazdy. W czasie II wojny światowej, ruch drogowy podlegał niemieckim regulacjom, z przywilejami dla okupanta. Po wojnie, Polska stanęła przed wyzwaniem odbudowy kraju, w tym zniszczonego przemysłu motoryzacyjnego i komunikacji. Komunistyczna rzeczywistość narzuciła swoje rozwiązania, a państwowe ośrodki szkoleniowe kierowców zyskały dominującą pozycję.
W 1997 roku wprowadzono nową Ustawę o ruchu drogowym, co przyniosło zmiany w procesie zdobywania prawa jazdy. Licencjonowanie ośrodków szkoleniowych oraz utworzenie Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego wpłynęło na standardyzację egzaminów i jakość szkoleń. Wprowadzenie kas fiskalnych w szkołach kierowców przyczyniło się do ograniczenia szarej strefy w tym sektorze oraz zwiększenia wpływów do budżetu państwa.
Obecnie, proces zdobywania prawa jazdy w Polsce jest bardziej profesjonalny niż kiedykolwiek wcześniej. Ośrodki szkoleniowe oferują różnorodne kursy, a kandydaci na kierowców mają dostęp do nowoczesnych pojazdów i specjalistycznych szkoleń. Konkurencja między ośrodkami stymuluje rozwój i innowacje w dziedzinie szkoleń. Pomimo zmieniającego się krajobrazu, historia prawa jazdy w Polsce przypomina nam, że zdobywanie uprawnień do prowadzenia pojazdów to istotny element naszej mobilnej kultury, odzwierciedlający zmieniające się czasy i potrzeby społeczeństwa.
